Krzysztof Kordulski
Czym naprawdę jest montaż?
Abstrakt:
Montaż filmowy to proces tworzenia filmu polegający na łączeniu ze sobą uprzednio nakręconych ujęć w celu utworzenia spójnej narracji. Jest to jedna z najważniejszych technik filmowych, która pozwala na kształtowanie tempa, rytmu, dramaturgii i nastroju filmu. Wideoartykuł ukazuje specyfikę, cechy i rodzaje oraz gatunki montażu
Cechy montażu
Montaż filmowy charakteryzuje się następującymi cechami:
- Czasowość – montaż umożliwia łączenie ze sobą ujęć zarejestrowanych w różnym czasie, co pozwala na tworzenie narracji o charakterze retrospekcji lub flashforward.
- Kontrast – montaż może być wykorzystywany do tworzenia efektów kontrastowych, takich jak zestawienie ujęcia spokojnego z ujęciem dynamicznym, lub ujęcia jasnego z ciemnym.
- Rhythm – montaż może być wykorzystywany do tworzenia rytmu filmu, poprzez powtarzanie podobnych ujęć lub stosowanie efektów montażowych, takich jak montaż równoległy czy montaż skokowy.
- Dramaturgia – montaż może być wykorzystywany do tworzenia dramaturgii filmu, poprzez budowanie napięcia lub suspense’u.
- Narracja – montaż jest niezbędny do tworzenia narracji filmowej, poprzez łączenie ze sobą ujęć w spójną całość.
Specyfika montażu
Montaż filmowy jest specyficzną techniką, która różni się od montażu w innych dziedzinach sztuki, takich jak literatura czy teatr. W filmie montaż jest wykorzystywany do tworzenia iluzji ruchu i czasu, co jest możliwe dzięki zastosowaniu kamery. Montaż filmowy jest również specyficzny ze względu na fakt, że jest to proces twórczy, który polega na podejmowaniu decyzji artystycznych.
Rodzaje montażu
Montaż filmowy można podzielić na następujące rodzaje:
- Montaż liniowy – polega na łączeniu ze sobą ujęć w kolejności, w jakiej zostały nakręcone. Jest to najprostszy rodzaj montażu, który jest często wykorzystywany w filmach dokumentalnych.
- Montaż nieliniowy – polega na łączeniu ze sobą ujęć w dowolnej kolejności. Jest to rodzaj montażu, który jest wykorzystywany w większości filmów fabularnych.
- Montaż równoległy – polega na łączeniu ze sobą dwóch lub więcej ujęć, które rozgrywają się w tym samym czasie, ale w różnych miejscach. Jest to rodzaj montażu, który jest wykorzystywany do tworzenia efektu napięcia lub suspense’u.
- Montaż skokowy – polega na łączeniu ze sobą ujęć, które są oddalone od siebie w czasie lub przestrzeni. Jest to rodzaj montażu, który jest wykorzystywany do tworzenia efektu niepokoju lub chaosu.
Gatunki montażu
Montaż filmowy można również podzielić na następujące gatunki:
- Montaż realistyczny – polega na łączeniu ze sobą ujęć w taki sposób, aby stworzyć wrażenie realizmu. Jest to rodzaj montażu, który jest często wykorzystywany w filmach dokumentalnych i fabularnych.
- Montaż artystyczny – polega na łączeniu ze sobą ujęć w taki sposób, aby stworzyć efekt estetyczny. Jest to rodzaj montażu, który jest często wykorzystywany w filmach eksperymentalnych i artystycznych.
- Montaż psychologiczny – polega na łączeniu ze sobą ujęć w taki sposób, aby stworzyć efekt psychologiczny. Jest to rodzaj montażu, który jest często wykorzystywany w filmach psychologicznych i kryminalnych.
Podsumowanie
Montaż filmowy jest jedną z najważniejszych technik filmowych, która pozwala na kształtowanie narracji filmowej. Jest to proces twórczy, który polega na podejmowaniu decyzji artystycznych. Montaż filmowy może być wykorzystywany do tworzenia różnych efektów, takich jak tempo, rytm, dramaturgia i nastroju.
Bibliografia:
Technika montażu filmowego”, Karel Reisz, Gavin Millar, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
„Montaż filmowy”, David Bordwell, Kristin Thompson, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004.
„Montaż. Sztuka i technika”, J.A. Allen, Wydawnictwo Helion, 2013.
„Montaż filmowy. Teoria i praktyka”, Jan Brzeski, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, 2010.
„Montaż. Jak to działa?”, David E. Eberly, Wydawnictwo Helion, 2012.
The Art of Editing”, Walter Murch, Henry Holt and Company, 1995.
„In the Blink of an Eye”, Walter Murch, Silman-James Press, 2001.
„The Cutting Edge: Conversations with Film Editors”, Michael Ondaatje, Alfred A. Knopf, 2002.
„The Work of the Film Editor”, Alan Heim, Faber and Faber, 1989.
„The Technique of Film Editing”, Ralph Rosenblum and Robert Karen, Da Capo Press, 1996.
„The Invisible Art of Film Editing”, Ken Dancyger, Focal Press, 2007.
„The Film Editing Handbook”, A.D. Flowers, Focal Press, 2007.
„The Elements of Film Editing”, David Bordwell and Kristin Thompson, McGraw-Hill, 2013.
„The Art of the Moving Image”, David Bordwell and Kristin Thompson, McGraw-Hill, 2013.
Słowa kluczowe:
Technologie cyfrowe, film, montaż, efekty specjalne, produkcja filmowa
Key words:
Digital technologies, film, editing, special effects, film production
Prezentacja: