Adrian Mróz
Gry wideo a sztuka: ciało, ból i deprywacja sensoryczna
Abstrakt:
Referat skupia się na temat mechanizmu deprawacji sensorycznej i ciała w estetyce nowych mediów (zwłaszcza gry wideo, video game art) nawiązując do sztuki elektronicznej.Często gry wideo kojarzą się z przyjemną rozrywką. Można je klasyfikować jako sztuką masową w ujęciu Noëla Carrolla. Filozoficznie, jest to nowy obszar twórczości człowieka rozwijający się w amerykańskim nurcie filozofii gier komputerowych jak i w filozofii techniki (por. Sidey Myoo, Od gier wideo do światów wirtualnych, „Filozofuj” 2016 nr 6 (12), s. 41–43. Argumentuję, że gry wideo należy włączyć do dociekań estetyki. Niektórzy artyści korzystają z nowych mediów w połączeniu z problematyką ciała, bólu i deprawacji sensorycznej by tworzyć nową jakość doświadczenia w interaktywnych dziełach sztuki jak m.in. DarkGame, PainStation, czy koncepcja gry BloodSport. Wówczas pojęcie „doświadczenia estetyczne” rozumiane jako klasyczne lub popularne wyróżnione nastawienia odbiorcy na poszczególnego dzieła sztuki dla intelektualnej kontemplacji będącym źródłem przyjemności w ramach doświadczenia transcendentalnego „piękna” jest niewystarczające by zrozumieć dlaczego niektórzy transgresyjnie poddają się „nieprzyjemnym” doświadczeniom proponowanymi przez artystów. Prócz tego, sztuka gier wideo występuje w ramach dyskursu „uzależnień” i choroby psychicznej, tak jak Światowa Organizacja Zdrowia identyfikuje. Wydaję się, że powraca pytanie o etos sztuki. Teoretyczny aparat pojęciowy oparty na dychotomicznym myśleniu (piękne/brzydkie, przyjemne/nieprzyjemne, dobre/niedobre itd.) okazuje się niedostateczny. Proponuję w zamian interdyscyplinarne podejście liminalne (zawieszenie pomiędzy dwoma stanami), somaestetyczne, intra-akcyjne (Karen Barad) oraz narzędzia pojęciowe związane z sztuką elektroniczną. W ramach sztuki elektronicznej pomocne są pojęcia interaktywności, telematyczności, immersyjności, oraz teleobecności. Prócz tego, prezentowane dzieła są rozpatrzone w kontekście ogólnej organologii Bernarda Stieglera, co wywodzi się z działu muzykologii zajmujący się historią, budową i właściwościami instrumentów muzycznych. Zamiast ograniczać się do instrumentów muzycznych, ogólna organologia dotyczy wszelkich instrumentów (narzędzi, techniki, technologii) zastosowanych przez człowieka i bada jaki skutek wywołany jest przez tych instrumentów technicznych na płaszczyźnie relacji między biologicznymi organami oraz społecznymi organami. W tym kontekście nawiązuje do idei nędzy symbolicznej, trans-indywiduacji i ogólny kontekst estetyki behawioralnej
Bibliografia:
1. “Pharmacology.” Noötechnics, nootechnics.org/general-organology-the-co-individuation-of-minds-bodies-social-organizations-and-techne/pharmacology/.
2. Platon, Fedon, [60b], Lam, Dialogi, tłum. W. Witwicki, Unia Wydawnicza „Verum”, Warszawa 2007, s. 229.
3. Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, t. 2., tłum. R. D. Hicks, The Loeb Classical Library, Londyn 1925, s. 375.
4. Why do we have Time Zones? http://www.timeanddate.com/time/time-zones-history.html (dostęp: 01.05.2016).
5. Noel Carroll, Filozofia sztuki masowej, tłum. Mirosław Przylipiak, słowo/obraz terytoria: Gdańsk 2011, s. 196-197.
6. Blood Sport, http://www.bloodsportgaming.org/(dostęp: 01.05.2016).
7. //////////fur////, PainStation 2.5, 2004, http://fursr.com/projects/painstation-2-5, (dostęp: 01.05.2016).
8. Eddo Stern, Dark Game v1.0, v.2.0, v.3.0, http://www.eddostern.com/DarkGame/, (dostęp: 01.05.2016).
9. UCLA, Darkgame, http://games.ucla.edu/game/darkgame/ (dostęp: 01.05.2016).
10. Matteo Bittanti, Gamescenes. Art in the age of videogames, 09.03.2015, http://www.gamescenes.org/2015/03/game-art-eddo-sterns-DarkGame-40-2015.html (dostęp: 01.05.2016).
11. Mike Fricano, UCLA professor creates video games that redefine art, 29.01.2016, http://newsroom.ucla.edu/stories/ucla-professor-creates-video-games-that-redefine-art (dostęp: 01.05.2016).
12. Eddie Inzauto, GamerNode interviews DarkGame creator Eddo Stern, YouTube, 20.07.2008, https://www.youtube.com/watch?v=Mk-XXFWcP8M (dostęp: 01.05.2016).
Słowa kluczowe:
Video Game Art, Sztuka elektroniczna, Deprywacja sensoryczna, Somaestetyka, Nowe Media, DarkGame, PainStation, BloodSport
Prezentacja: